Inleiding
Het doel van deze paragraaf is inzicht te geven in het gevoerde grondbeleid. De paragraaf Grondbeleid dient op grond van artikel 16 Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) in elk geval in te gaan op het gemeentelijke grondbeleid, de realisatie van de in de programmabegroting gestelde doelen ten aanzien van dit grondbeleid, een actuele prognose van de grondexploitaties en een onderbouwing van de geplande (tussentijdse) winstnemingen
Grondbeleid
Op 4 februari 2016 heeft de gemeenteraad de Nota Grondbeleid vastgesteld. Onder grondbeleid wordt verstaan het volledige grondinstrumentarium waarover de gemeente beschikt om de vastgestelde gemeentelijke doelstellingen te realiseren. In deze Nota zijn twee routes opgenomen, facilitair passief en actief grondbeleid.
Als hoofdroute is gekozen voor facilitair grondbeleid. Deze bestaat uit een passieve en een actieve variant. In de facilitair-passieve vorm heeft de gemeente geen grondpositie en ook geen ontwikkelrisico. Zij beperkt haar rol tot de planologische maatregel toetsen en begeleiden die nodig is voor het aangewezen bouwplan (afdeling 6.4 Wro c.a.). Bij de hoofdroute facilitair passief grondbeleid is de gemeente wettelijk verplicht om kosten te verhalen op de initiatiefnemer. In eerste instantie door een (anterieure) overeenkomst te sluiten met een initiatiefnemer, dan wel door een exploitatieplan vast te stellen.
Daarnaast kan het zijn dat de gemeente wél regie wil voeren op de planologische ontwikkeling, maar niet de grondeigendom wil verwerven en geen ontwikkelrisico wil lopen. Dit is de zogenaamde facilitair-actieve vorm. Deze variant is gekozen voor de ontwikkeling van het terrein van de Marinierskazerne.
Binnen de gemeente is ook sprake van actief grondbeleid. Bij deze vorm heeft de gemeente een (eventueel nog te verwerven) grondpositie om zelf risicodragend te gaan ontwikkelen. Zij gedraagt zich dan als marktpartij. Bij deze variant is de gemeente in staat om maximaal sturing te geven om haar doelstellingen te behalen. De kosten van de gemeentelijke inzet worden opgenomen in de grondexploitatie van de locatie (de grondexploitaties in het MPG).
Herziening MPG
Om de ontwikkeling van het financiële resultaat en de risico's van grondexploitaties te kunnen volgen wordt jaarlijks per 1 januari een Meerjarenperspectief Grondexploitaties (MPG) geactualiseerd en aangesloten bij de P&C cyclus. Het effect van de actualisatie op de lopende meerjarenbegroting wordt verwerkt in de bestuursrapportages van het lopende jaar.
Overzicht grondexploitaties
Op basis van het BBV worden de gemeentelijke grondexploitaties, dat zijn de gronden in eigendom van de gemeente, in exploitatie genomen. De gemeente stelt een bestemmingsplan op en verkoopt de opstal of grond en laat de gebiedsontwikkeling grotendeels bij de kopende (ontwikkelende) partij.
Bouwgronden In Exploitatie (Grondexploitaties):
De locaties Pomplaan, Jacob van Wassenaerlaan en Van Bennekomweg zijn in 2021 ook in het MPG opgenomen als actieve grondexploitaties (RB 12423 dd. 18-2-2021). Het houdt in dat ze niet meer verantwoord zijn in de categorie Materiële Vaste Activa. Voor de locaties zijn (voorontwerp)bestemmingsplannen opgesteld en worden actief door de gemeente ontwikkelt. We maken bestemmingsplannen en doen aanvullende onderzoeken. De locaties zijn hiermee grondexploitaties geworden zoals beschreven in het BBV. Het totaal aantal komt daarmee per 1-1-2022 op negen. Op het totaal financieel resultaat van het MPG heeft het weinig financieel effect.
Het bestemmingsplan voor de Pomplaan is in 2021 vastgesteld. De bestemmingsplannen voor de Leersumsestraatweg en Jacob van Wassenaerlaan en Burg. Jhr. H. van den Boschstraat zijn in februari 2022 door de gemeenteraad vastgesteld. Het ontwerp bestemmingsplannen De Kolk wordt in maart 2022 ter inzage gelegd als ontwerp bestemmingsplan. De voorontwerp-bestemmingsplannen voor de locatie Sportlaan en Van Bennekomweg worden dit jaar door het college vrijgegeven voor vooroverleg en ter inzage gelegd.
De locatie Trompplein/Breeschotenlaan zit in de onderzoeks- en haalbaarheidsfase.
Voor de locatie Oranjestein zijn we nog met de ontwikkelende partij in overleg over de stedenbouwkundige uitgangspunten. Deze zullen vervolgens aan de raad worden voorgelegd.
Financiën
In het MPG zijn de meerjarige grondexploitaties (BIE’s) opgesteld per 1 januari 2022 tot einde looptijd van de plannen. Bij de jaarlijkse herziening wordt op basis van BBV regelgeving het verwachte resultaat op eindwaarde van alle BIE weergegeven.
Het totale begrote financiële resultaat op eindwaarde van de grondexploitaties waarover in het MPG wordt gerapporteerd is afgenomen met circa € 67.000 ten opzichte van de stand per 1 januari 2021. Dit verschil wordt grotendeels veroorzaakt door het niet binnen de planperiode kunnen verkopen van één kavel op de locatie Burg. Jhr. H. van den Boschstraat en hogere plankosten op de locatie Van Bennekomweg als gevolg van een inhaalslag in 2021 bij het opstellen van het bestemmingsplan.
Bij onze grondexploitaties is er geen sprake van tussentijdse winstneming. Er is geen sprake van gefaseerde verkoop, de grond wordt per locatie verkocht zodra het bestemmingsplan vastgesteld. Het resultaat wordt genomen bij het afsluiten van de desbetreffende grondexploitatie.
(Bedragen x € 1.000 ) | |||||||||
Overzicht: Effect op financiële positie MPG per 1-1-2022 | Tijdens het boekjaar | Op termijn | |||||||
Mutatie verliesvoorziening wordt verrekend met de algemene reserve | (Tussentijdse) winstneming/ | Hogere/lagere storting in algemene reserve | Hogere/lagere storting in algemene reserve | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bouwgrond in Exploitatie (BIE) | Prognose MPG | Prognose MPG | Verschil | ||||||
Nr | Plan | Kern | |||||||
1 | De Kolk | Leersum | -1.126 | -1.045 | 81 | 81 | |||
3 | Oranjestein | Doorn | 270 | 280 | 10 | 10 | |||
4 | Burg. Jhr. H. van den Boschstraat 4 | Amerongen | 698 | 333 | -365 | -365 | |||
5 | Sportlaan 67 | Driebergen | 1.508 | 1.459 | -49 | -49 | |||
6 | Leersumsestraatweg 9 | Doorn | -183 | 96 | 279 | 183 | 96 | ||
7 | Trompplein/Breeschotenlaan | Maarn | -99 | -97 | 2 | 2 | |||
8 | Van Bennekomweg 10-16 | Doorn | 398 | 318 | -80 | -80 | |||
9 | Pomplaan 3 | Leersum | 131 | 165 | 34 | 34 | |||
10 | Jacob van Wassenaerlaan 23-25 | Maarn | 551 | 572 | 21 | 21 | |||
Totaal Bouwgronden in Exploitatie (BIE) | 2.148 | 2.081 | -67 | 266 | -333 |
Risico's grondexploitatie
In het Meerjarenperspectief Grondexploitaties op de stand per 1 januari 2021 zijn de risico’s voor de grondexploitatie financieel gekwantificeerd. Deze risico’s maken onderdeel uit van de paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing.